Đã đăng trên tạp chí Tia Sáng 12-2007 và 1-2008, Vietnam Net 1-2008 Ngã ba 2007[1] Nguyễn Trung Năm 2007 có nhiều điểm rất đáng ghi nhớ đối với nước ta. Nổi bật nhất có lẽ là mọi yếu tố phát triển bên trong sau 22 năm đổi mới của đất nước, những thành tựu mọi mặt đối nội và đối ngoại giành được, và những yếu tố do sự vận động của  tình hình thế giới và khu vực tác động từ bên ngoài vào nước ta – tất cả hợp thành một tình thế đặt ra yêu cầu bức thiết hơn bao giờ hết: Việt Nam phải vươn lên chuyển mình sang một giai đoạn phát triển mới.

Viễn tưởng Nguyễn Trung Lời nói đầu Trong khi viết bài “Việt Nam và vấn đề sử dụng người tài trong giai đoạn hiện nay” (Thời Đại Mới – số 22, tháng 8 – 2011), như một tất yếu khách quan, tôi đụng chạm phải nhiều vấn đề nóng bỏng trong bối cảnh đất nước đang đứng trước ngã ba đường, hoặc là.., hay sẽ là…. Ngay lập tức tôi bị thôi thúc: Phải nói suy nghĩ của mình về những câu hỏi tự mình đặt ra trong bài viết này. Lẽ đơn giản tôi không được phép chỉ đóng vai “người bình luận”.   Tôi dự định sẽ tìm cách trình bày tập trung những suy nghĩ của mình liên quan đến những câu hỏi đề ra vào 3 bài viết tiếp theo: “Đất nước đang đứng trước bước ngoặt bất khả kháng như một định mệnh” “Suy nghĩ về sự nghiệp duy tân đất nước” “Đảng Cộng Sản Việt Nam phải giành lại vai trò lãnh đạo bị đánh mất” Với tất cả nỗ lực, tôi cố bám sát thực tế nghiệt ngã, chỉ để tìm ra những khả năng khả thi tối thiểu có thể có trong tình hình hiện nay cho việc giải quyết một số vấn đề hệ trọng đất nước. Tuy nhiên với nhiều lý do xác đáng, sẽ có những câu hỏi khó hoặc đến nay tôi chưa thể trả lời được. Vì những lẽ này, cả ba bài dự định viết này sẽ có cái tựa đề chung là Viễn tưởng. Sự thôi thúc trong thâm tâm khiến tôi bỏ qua mọi hạn chế và ngần ngại của bản thân, liều lĩnh viết ra 3 bài viết này với hy vọng sẽ nhận được sự trao đổi rộng rãi trong dư luận. Tất cả vì tổ quốc yêu dấu của chúng ta. Bài 1 Đất nước đang đứng trước bước ngoặt mới bất khả kháng như một định mệnh                     Trong bài “Việt Nam và vấn đề sử dụng người tài…”, tôi căn cứ vào (1) những thay đổi sâu sắc đang diễn ra trên thế giới, (2) hiện tượng Trung Quốc đang trên đường ngoi lên thành siêu cường mà Việt Nam không may trở thành chướng ngại vật tự nhiên số 1 cần khắc phục, và (3) Việt Nam đã hoàn tất thời kỳ phát triển ban đầu có tên gọi là “đổi mới”, nay bắt buộc phải chuyển sang một  thời kỳ phát triển mới trong bối cảnh mới của thế giới, tôi đi đến kết luận: Việt Nam phải triệt để tự thay đổi chính mình để trụ được và phát triển được trong thế giới quyết liệt ngày nay.

Viễn tưởng Nguyễn Trung Lời nói đầu Trong khi viết bài “Việt Nam và vấn đề sử dụng người tài trong giai đoạn hiện nay” (Thời Đại Mới – số 22, tháng 8 – 2011), như một tất yếu khách quan, tôi đụng chạm phải nhiều vấn đề nóng bỏng trong bối cảnh đất nước đang đứng trước ngã ba đường, hoặc là.., hay sẽ là…. Ngay lập tức tôi bị thôi thúc: Phải nói suy nghĩ của mình về những câu hỏi tự mình đặt ra trong bài viết này. Lẽ đơn giản tôi không được phép chỉ đóng vai “người bình luận”.    Tôi dự định sẽ tìm cách trình bày tập trung những suy nghĩ của mình liên quan đến những câu hỏi đề ra vào 3 bài viết tiếp theo: “Đất nước đang đứng trước bước ngoặt bất khả kháng như một định mệnh” “Suy nghĩ về sự nghiệp duy tân đất nước” “Đảng Cộng Sản Việt Nam phải giành lại vai trò lãnh đạo bị đánh mất” Với tất cả nỗ lực, tôi cố bám sát thực tế nghiệt ngã, chỉ để tìm ra những khả năng khả thi tối thiểu có thể có trong tình hình hiện nay cho việc giải quyết một số vấn đề hệ trọng đất nước. Tuy nhiên với nhiều lý do xác đáng, sẽ có những câu hỏi khó hoặc đến nay tôi chưa thể trả lời được. Vì những lẽ này, cả ba bài dự định viết này sẽ có cái tựa đề chung là Viễn tưởng.   Sự thôi thúc trong thâm tâm khiến tôi bỏ qua mọi hạn chế và ngần ngại của bản thân, liều lĩnh viết ra 3 bài viết này với hy vọng sẽ nhận được sự trao đổi rộng rãi trong dư luận.  Tất cả vì tổ quốc yêu dấu của chúng ta. Bài 1: “Đất nước đang đứng trước bước ngoặt bất khả kháng như một định mệnh” Bài 2  Suy nghĩ về sự nghiệp duy tân đất nước Hay là ảo tưởng?

Viễn tưởng Nguyễn Trung Lời nói đầu Trong khi viết bài “Việt Nam và vấn đề sử dụng người tài trong giai đoạn hiện nay” (Thời Đại Mới – số 22, tháng 8 – 2011), như một tất yếu khách quan, tôi đụng chạm phải nhiều vấn đề nóng bỏng trong bối cảnh đất nước đang đứng trước ngã ba đường, hoặc là.., hay sẽ là…. Ngay lập tức tôi bị thôi thúc: Phải nói suy nghĩ của mình về những câu hỏi tự mình đặt ra trong bài viết này. Lẽ đơn giản tôi không được phép chỉ đóng vai “người bình luận”.    Tôi dự định sẽ tìm cách trình bày tập trung những suy nghĩ của mình liên quan đến những câu hỏi đề ra vào 3 bài viết tiếp theo: “Đất nước đang đứng trước bước ngoặt bất khả kháng như một định mệnh” “Suy nghĩ về sự nghiệp duy tân đất nước” “Đảng Cộng Sản Việt Nam phải giành lại vai trò lãnh đạo bị đánh mất” Với tất cả nỗ lực, tôi cố bám sát thực tế nghiệt ngã, chỉ để tìm ra những khả năng khả thi tối thiểu có thể có trong tình hình hiện nay cho việc giải quyết một số vấn đề hệ trọng đất nước. Tuy nhiên với nhiều lý do xác đáng, sẽ có những câu hỏi khó hoặc đến nay tôi chưa thể trả lời được. Vì những lẽ này, cả ba bài dự định viết này sẽ có cái tựa đề chung là Viễn tưởng.   Sự thôi thúc trong thâm tâm khiến tôi bỏ qua mọi hạn chế và ngần ngại của bản thân, liều lĩnh viết ra 3 bài viết này với hy vọng sẽ nhận được sự trao đổi rộng rãi trong dư luận.  Tất cả vì tổ quốc yêu dấu của chúng ta. Bài 1: “Đất nước đang đứng trước bước ngoặt bất khả kháng như một định mệnh” Bài 2: “Suy nghĩ về sự nghiệp duy tân đất nước: Hay là ảo tưởng?”  Bài 3 Đảng Cộng Sản Việt Nam phải giành lại vai trò lãnh đạo bị đánh mất - hay là Hoang tưởng?

Suy nghĩ về phát triển nguồn nhân lực ở nước ta Nguyễn Trung (Bản chỉnh sửa để đăng trong kỷ yếu)           I. Đặt vấn đề:           Hiện nay cả nước đang quan tâm đến vấn đề giáo dục, với mong muốn nước ta sớm có được một nền giáo dục tiên tiến, đáp ứng yêu cầu phát triển ngày càng cao của đất nước. Hơn nữa, phát triển nguồn nhân lực đang trở thành đòi hỏi bức thiết hàng đầu trên chặng đường công nghiệp hóa hiện đại hóa hiện nay của đất nước, chặng đường nước rút – vì thời gian từ nay đến năm 2020 không phải là dài.  Bài viết này cố gắng nêu lên một số suy nghĩ ban đầu với cách nhìn như vậy§.

Bản gốc bài viết cho Tia Sáng, số Tết Nhâm Thìn Đố vui ngày Tết:  Bước vào năm mới 2012, trên thế giới này nhân dân nước nào có niềm mơ ước hiện thực nhất? Nguyễn Trung              Khoảng thời gian của năm mới đến gần, thường là lúc để nghĩ về những mơ ước sắp tới. Khát khao những mong ước cho đất nước mình, tôi nảy ra ý nghĩ tìm hiểu xem trên thế giới này bước vào năm 2012, nhân dân nước nào có niềm mơ ước hiện thực nhất? Tôi muốn biến điều này thành câu đố Tết, mong được nhiều người tham gia.            Câu trả lời của tôi là: - Có thể là nhân dân Myanma!            Lý lẽ của tôi thật đơn giản: Những thay đổi ở Myanma trong những tháng vừa qua khiến cả thế giới ngạc nhiên đến sững sờ, nhân loại tiến bộ trên toàn thế giới không thể không chia vui với nhân dân Myanma.    Ngay sau khi nhậm chức tháng 3-2011, tổng thống Thein Sein có những quyết định làm nhiều người ngỡ ngàng.

“Khép lại quá khứ, Không ngoái lại quá khứ”[1]  (Khai bút xuân Nhâm Thìn)  Nguyễn Trung           Bước vào năm mới, khép lại chuyện cũ, hướng vào những việc phải làm phía trước. Suy nghĩ này đến với tôi gần như một bản năng.  Gạn đục khơi trong, trân trọng từng hy sinh mất mát dân tộc ta đã phải chịu đựng, chắt chiu mọi thành quả - kể từ  từng giọt mồ hôi, nước mắt đất nước đã bỏ ra, từng đồng tiền bát gạo có trong tay.., lựa lọc giữ lại mọi điều thiện điều lành…  – kể từ những điều dù là nhỏ nhất mỗi người dân chúng ta đã làm nên được hay còn gìn giữ, bảo vệ được.., hùn lại tất cả những gì con người nước Việt này đang ấp ủ trong tâm huyết mình, để từ đây tất cả cùng nhau tạo ra những nỗ lực mới - cho thành đạt những công việc dân ta, nước ta bắt buộc phải làm phía trước!..

Bản gốc của tác giả bài đã đăng trên báo Tuổi Trẻ ngày 1-2-12  Những đoạn bôi đậm là những đoạn mà báo Tuổi Trẻ thay đổi. Bắt đầu từ nhìn thẳng vào sự thật Phỏng vấn Nguyễn Trung Đầu xuân Nhâm Thìn, phóng viên Tuổi Trẻ nhận được email bài viết khai bút của ông Nguyễn Trung (nguyên trợ lý cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt) “Khép lại quá khứ, không ngoái lại quá khứ”, từng câu chữ của ông vẫn cháy bỏng tâm huyết như hồi đầu năm 2006 khi ông gửi đến Tuổi Trẻ bài viết về “thời cơ vàng, hiểm họa đen” của đất nước. Gặp lại ông, câu chuyện gần xa rồi lại chạm đến chủ đề thời sự: Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng.

Sự lựa chọn nào dành cho Việt Nam đây? (Ghi lại tâm sự với người bạn già chí cốt) Nguyễn Trung 30-03-2012 Hỏi: Cái thế giới này xoay như chong chóng, cứ theo gió lúc ngược, lúc xuôi, chẳng biết đằng nào mà lần, theo anh làm sao bây giờ?  Trả lời: Anh không bắt thế giới ngừng xoay được, lại càng không thể bắt nó xoay theo ý mình. Vậy chỉ còn một cách: Tạo ra được cái nhìn xác thực sự vận động không ngừng của địa kinh tế và địa chính trị toàn cầu luôn luôn như một đòi hỏi tất yếu.  Để không thụ động rơi vào nguy cơ, không bị lạc lõng trên trường quốc tế, và đặc biệt quan trọng là để tìm ra khả năng biến nguy cơ hoặc thách thức thành thời cơ, nhất thiết phải hiểu rõ từng giai đoạn vận động của thế giới.

Hội nghị Trung ương 4 – sự kiện Đoàn Văn Vươn

và  vấn đề sửa đổi Hiến pháp

Nguyễn Trung

Lời nói đầu:

3 vấn đề lớn nêu trong tựa đề của bài viết này liên quan mật thiết với nhau và đều cấp bách. Song đề cập cả 3 vấn đề này trong một bài viết là việc khó và quá lớn, do đó dưới đây chỉ xin nêu ra một số ý kiến sơ khởi ban đầu.

1

          Hội nghị Trung ương 4 đã dành sự quan tâm lớn cho những vấn đề nóng bỏng nhất về phẩm chất và năng lực của Đảng, quyết định ban hành nghị quyết  "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay". Bế mạc hội nghị, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cảnh báo những yếu kém của Đảng[1] thách thức sự tồn vong của Đảng và chế độ chính trị.

Thư Lữ Phương gửi Nguyễn Trung và Nguyễn Trung trả lời

Thư gửi Nguyễn Trung

Lữ Phương

Sài Gòn, ngày 27 tháng 12 năm 2012

Anh Nguyễn Trung thân mến,

Trong thời gian trị bệnh tôi đã đọc xong Lũ¹ của anh, nay cột sống đã bớt đau và tay không còn bị dính vào đường truyền kháng sinh nữa, tôi rị mọ “gõ” những dòng sau đây để đáp lại thịnh tình “mời đọc” của anh.

Và như lời anh dặn từ những dòng đầu, dĩ nhiên tôi đã đọc tác phẩm đó như một sáng tác hư cấu. Không phải chỉ chú ý về sự trùng tên nhân vật với những người ngoài đời mà là toàn bộ diễn biến của câu chuyện. Nhưng phải nói thật rằng, tuy có hấp dẫn vì một số tình tiết, tôi thấy tính chất gọi là “giống thật” (mà những nhà phê bình văn học hay đưa ra để đánh giá một tác phẩm theo trường phái hiện thực) của cuốn tiểu thuyết này là không cao lắm, vì hầu hết việc tạo ra tính cách và ngôn ngữ của các nhân vật, dàn dựng tình huống để các nhân vật tiếp xúc, cách thắt và mở nút cho câu chuyện phát triển… nhiều chỗ đã bị các thủ pháp cường điệu làm cho thiếu tự nhiên, nếu không nói là hơi giả tạo. Có thể phân tích nhiều chi tiết để chứng minh, nhưng tôi nghĩ nếu đi sâu hơn thì sẽ làm cho việc tìm hiểu trọng tâm vấn đề hiện thực do tác phẩm đặt ra – và ở đây là cái thông điệp chính trị cổ vũ cho cuộc chiến đấu thay đổi xã hội – không được quan tâm đúng mức.

Nguyễn Trung – thư trả lời

Kính gửi anh Lữ Phương

Anh Lữ Phương thân mến,

(1)  Rất cảm ơn anh, nhất là phải cảm ơn và nhiệt liệt hoan nghênh người ốm mà vẫn dành tâm sức ra tham gia cuộc đánh vật chung này của đất nước, cảm ơn sự yêu mến anh dành cho tôi qua thư này.

(2) Tôi tôn trọng những gì anh đã viết ra trong thư - dù là có những điểm phù hợp, chưa phù hợp, hay không phù hợp với suy nghĩ của tôi, vì tất cả những điều này đều gợi ý tôi phải suy nghĩ thêm nữa. 

Kính cẩn vĩnh biệt

Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Thế là người cuối cùng của thế hệ làm nên Cách Mạng Tháng Tám  - Đại tướng Võ Nguyên Giáp - đã ra đi! Một chiến sỹ bất khuất, một vị tướng tài ba như một huyền thoại của một dân tộc mất nước quyết hy sinh tất cả để giành lại đất nước, một người yêu nước nhất mực trung thành với lợi ích quốc gia đã cống hiến đến giờ phút cuối cùng tất cả ý chí và nghị lực của mình cho sự nghiệp cứu nước và dựng nước! Tên tuổi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp sẽ mãi mãi gắn liền với những cột mốc, những sự kiện lịch sử đáng ghi nhớ của các chặng đường dân tộc ta đã đi qua suốt bốn cuộc kháng chiến cứu nước chống xâm lược cũng như 38 năm đầu tiên đầy gian truân của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

Việt Nam và địa chính trị thế giới hôm nay

(Tham luận tại Hội thảo “Lý thuyết địa chính trị và địa chính trị của Việt Nam hiện nay”, do trường Đại học Khoa học xã hội & Nhân văn  / Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức

Hà Nội, tháng 3 năm 2012)

Nguyễn Trung

I.                  Dẫn đề: Thế giới đi vào thời kỳ phát triển mới

1.     Diễn biến của tình hình:

Yếu tố (1)”: Một thời, vào lúc chiến tranh lạnh kết thúc (tính mốc từ khi các nước hệ thống Liên Xô Đông Âu cũ sụp đổ cuối thập kỷ 1980), thế giới chuyển vào thời kỳ hậu chiến tranh lạnh, quá trình toàn cầu hóa kinh tế thế giới trong giai đoạn này đạt tới cao điểm mới, với đặc điểm nổi bật nhất là thế giới hầu như trở thành một thị trường thông xuốt và đồng nhất (có lúc còn được gọi là “thế giới phẳng” – T. Friedman). Yếu tố (2): Hơn thế nữa, ở thời kỳ cao điểm này của toàn cầu hóa kinh tế thế giới, kinh tế các nước phương Tây nhìn chung đạt tới sự phát triển thịnh vượng mới trong thời kỳ hậu chiến tranh lạnh. Dẫn đầu sự phát triển này là Mỹ, với tính cách là nền kinh tế lớn nhất và năng động nhất, đồng thời cũng là siêu cường mạnh nhất giữ ảnh hưởng chi phối địa chính trị toàn cầu. Thực tế này cũng là yếu tố quyết định nhất hoàn thiện hoặc nâng cao vai trò của các thể chế quốc tế và khu vực hiện hữu, nổi bật là vai trò của Liên Hiệp Quốc, của Tổ chức Thương mại thế giới, sự hoàn thiện của cộng đồng Liên minh Châu Âu và vai trò của đồng Euro... Các chuẩn mực của trật tự quốc tế thời kỳ này được củng cố rõ rệt, luật pháp quốc tế nhìn chung có một khả năng thực thi hay áp dụng (hoặc áp đặt) lớn hơn so với các thời kỳ trước.

iv. “cuộc cách mạng để muộn”

1.     Vấn đề sống còn: Mở rộng không gian kinh tế cho nước ta

Trong biết bao nhiêu vấn đề phải đương đầu trong quá trình toàn cầu hoá hiện nay, vấn đề nào là vấn đề sống còn đối với nước ta?

Thực sự đây là câu hỏi khó, và tuỳ theo cách nhìn của mỗi người.

Theo thiển ý của tôi, vấn đề sống còn  ở đây được hiểu là vấn đề khó nhất và giải quyết được nó thì mới có thể giải quyết những vấn đề khác, mới hy vọng đứng vững trong cái thế giới đầy thách thức này, và mới có thể tiếp tục phát triển. Như vậy chỉ có một thôi.

Vượt lên nỗi sợ

(Viết theo những tài liệu và thông tin sưu tầm được)

Nguyễn Trung

Hà Nội, tháng 1 - 2012

1

          “Vượt lên nỗi sợ” (Freedom from Fear), đấy là tựa đề diễn văn nổi tiếng của bà Aung San Suu Kyi viết năm 1990, nhân dịp bà được trao giải thưởng Rafto và giải thưởng Sakharov về “tự do tư duy”.

Bà Suu Kyi viết diễn văn này trong hoàn cảnh bị tước hết mọi quyền tự do: Bà bị chính quyền quân phiệt giam tại nhà rất hà khắc từ 20-07-1989, trừ một vài năm được nới lỏng, mãi đến ngày 13-10-2010 mới được trả lại tự do. Trong khoảng thời gian này, đã có lúc bà Aung San Suu Kyi bị giam tại nhà tù chính khét tiếng ở Rangoon dành cho các tù nhân chính trị.

Để tham khảo

Câu chuyện Myanmar

Hà Nội, 25-02-2013 

Nguyễn Trung

          Tướng Thein Sein nhậm chức tổng thống Myamar chưa đầy hai năm. Dưới quyền ông, Myanmar từ bóng tối của chế độ quân phiệt đẫm máu đang bước ra ánh sáng của một thể chế chính trị dân chủ. Bạn bè gần xa của Myanmar đến hôm nay vẫn chưa hết ngỡ ngàng về bước phát triển này.